Eli Heimans


Jac. P. Thijsse










Documentatie      
&
Debat
  • natuurbeleving
  • natuurstudie
  • natuurbehoud
  • natuureducatie


  • Heimans en Thijsse Stichting
     
    Home | Stichting | Actueel | Dossiers | Collectie | Contact | Links
     

    > Home > Actueel > Scriptie "De natuur op waarde leren schatten"

    Scriptie "De natuur op waarde leren schatten"

    - 24 oktober 2015 -

    Onlangs ontving de Heimans en Thijse Stichting de masterscriptie van Jaap Grupstra "De natuur op waarde leren schatten - Een onderzoek naar de verbreiding van de natuurbeschermingsgedachte in Nederland: 1945-1960" in digitale vorm. De auteur stelt zich in dit bericht voor en vertelt wat over zijn scriptie, die als pdf is te downloaden.

    Mijn naam is Jaap Grupstra. Ik ben 27 jaar en woon nu ongeveer een jaar in Haarlem. Sinds mei ben ik als vrijwilliger actief in de bibliotheek van de Heimans en Thijsse Stichting. Qua verdere persoonlijke introductie zou ik graag volstaan met een opsomming van mijn interesses en liefhebberijen, in willekeurige volgorde: natuur, geografie, (landschaps)geschiedenis, taal, voetbal, hardlopen en de gouden combinatie fietsen/vogelen.

    Toen ik ging studeren behoorde biologie tot de genomineerden, maar viel de keuze uiteindelijk op geschiedenis. Het mooie van deze wetenschap is dat alles en iedereen een verleden heeft. Dit verschaft de historicus het voorrecht zich te kunnen verdiepen in de geschiedenis van een ander interessegebied. Het stond mij daarom vrij mijn masterscriptie te schrijven over een natuurgerelateerd onderwerp. Aanvankelijk had ik het plan om onderzoek te doen naar de beginperiode van de institutionele natuurbescherming in Nederland. Deze beweging kreeg serieus gestalte aan het begin van de twintigste eeuw en kende in de oprichting van Natuurmonumenten in 1905 een vroeg hoogtepunt. Twee van de grondleggers van deze organisatie waren niemand minder dan Jac. P. Thijsse en Eli Heimans, de naamgevers van deze stichting. De twee onderwijzers speelden tevens een grote rol in het populariseren van de natuurstudie, die een hoge vlucht nam aan het begin van de twintigste eeuw. Het leek me interessant om mijn scriptie over Heimans en/of Thijsse te schrijven, of over de natuurstudiebeweging waarvoor zij zo bepalend zijn geweest. De laatste jaren is er evenwel een flink aantal studies verschenen over dit onderwerp, waarbij de bestendige belangstelling voor Thijsse als vliegwiel fungeerde. Aangezien de mogelijkheden voor origineel bronnenonderzoek hierdoor wat zijn geslonken, besloot ik uiteindelijk een andere periode onder de loep te nemen.

    Westhoff op zijn geliefde Boschplaat (foto: Piet Geel)
    Westhoff op zijn geliefde Boschplaat (foto: Piet Geel)
    Op advies van Marga Coesèl ben ik toen naar het Noord-Hollands Archief gegaan om stukken uit het persoonlijk archief van Victor Westhoff te raadplegen. Zo kwam ik de Contact-Commissie voor Natuur en Landschapsbescherming op het spoor, de overkoepelende natuurbeschermingsorganisatie waar Westhoff namens de ANWB deel van uitmaakte. De Contact-Commissie stelde zich bescheiden op ten aanzien van de feitelijke bescherming van natuurgebieden. Deze terughoudendheid is deels terug te voeren op aanhoudend geldgebrek, maar werd bovenal ingegeven door de overtuiging dat acquisitie van natuurgebieden beter kon worden overgelaten aan een gezichtsbepalende organisatie als Natuurmonumenten. Toch heeft de Contact-Commissie, vooral achter de schermen, veertig jaar lang een niet te onderschatten rol gespeeld in de coördinatie van de natuurbeschermingsbeweging en het tot overeenstemming brengen van de verschillende partijen.

    Daarnaast zagen betrokkenen voor de Contact-Commissie een belangrijke rol weggelegd in de verbreiding van de natuurbeschermingsgedachte. De koepelorganisatie stelde zichzelf ten doel de bevolking bewust te maken van het belang van natuurbescherming. Hierbij behoorden boeren en cultuurtechnici tot de voornaamste doelgroepen, omdat zij een directe bedreiging vormden voor het landschap. In mijn scriptie beschrijf ik hoe de Contact-Commissie haar ‘tegenstanders’ probeerde te overtuigen en hoe zij de rest van de bevolking probeerde te winnen voor natuurbescherming. Hierbij gaat tevens veel aandacht uit naar het onderwijs. De onverschilligheid van het gros van de bevolking tegenover de natuur kwam volgens natuurbeschermers immers vooral voort uit onbekendheid en onwetendheid. Door de (school)jeugd te interesseren voor de natuur hoopte de Contact-Commissie de kinderen tegelijkertijd liefde voor de natuur in te boezemen.

    De natuur op waarde leren schatten - Een onderzoek naar de verbreiding van de natuurbeschermingsgedachte in Nederland: 1945-1960 (pdf)


    » Meer actuele berichten


    Word donateur van de Heimans en Thijsse Stichting!

    Naar boven ^